Vernaccia is een wit druivenras dat kenmerkend is voor de wijnen van de prachtige middeleeuwse stad San Gimignano. Vernaccia is waarschijnlijk afgeleid van het latijnse woord vernaculus - inheems; de betekenis is dan zoiets als 'locale druif'. En inderdaad: veel meer streken in Italië hebben een vernaccia. In Alto Adige bestaat zelfs een rode variant. Verwantschappen tussen deze druivensoorten zijn er meestal niet. Wel wordt verondersteld dat de Toscaanse vernaccia de oudste is.
De vernacciadruiven van San Gimignano leveren droge witte wijnen met milde maar frisse zuren, een licht aromatische neus, vaak van kruiden als anijs, venkel of dille, en in de afdronk vaak een bittertje. Het is vooral de zandsteen in de bodem rondom deze Toscaanse stad die het karakter van de wijn bepaald. Daarnaast kan een beetje houtopvoeding voor Vernaccia di San Gimignano zeker geen kwaad. Een Vernaccia uit Toscane moet je jong drinken, maar er zijn producenten die ook Vernaccia's maken die wat langer kunnen rijpen.
Vernaccia's zijn uitstekend te combineren bij schaal- en schelpdieren, maar ook bij traditionele Toscaanse konijnstoofpotten. En na een dagje genieten van cultuur en natuur in en om San Gimignano is het natuurlijk een geweldige dorstlesser! Maar ook in Nederland zal zo'n frisse Vernaccia uitstekend smaken: op een picknick bijvoorbeeld, bij een rijstsalade met mozzarella en boontjes. Probeer een vernaccia bovendien ook eens bij lichte gerechten waarin kruiden als dille of venkel voorkomen.
Witte wijn uit deze streek was namelijk in de middeleeuwen al bekend en werd hogelijk gewaardeerd, vooral ook onder de adel. Dante spreekt erover in zijn Divina Comedia: paus Martinus IV at paling uit het meer van Bolsena gemarineerd in vernaccia. In middeleeuwse Londense wijnwinkels was de wijn bekend als Vernage. Dichter bij huis dronken zelfs de rijke burgers van Utrecht in de 15e eeuw een Vernaets!
Niet voor niets kreeg Vernaccia di San Gimignano in 1966 dan ook als een van de eerste wijnen van Italië de status van DOC. Sinds 1993 is die status opgewaardeerd tot DOCG.